Τεχνοτροπία είναι...

…η μορφή της εικαστικής έκφρασης, τα κοινά στοιχεία που χαρακτηρίζουν μια χρονική περίοδο, ένα στυλ, μια ομάδα καλλιτεχνών.
Τα στοιχεία αυτά είναι ο τρόπος με τον οποίο οι καλλιτέχνες δουλεύουν το χρώμα, τη φόρμα, η ιδιαίτερη οπτική τους για την πραγματικότητα ή για την έλλειψη της, ο τρόπος γενικότερα που εκφράζονται.
Οι διαφορές στην τεχνοτροπία είναι αυτές που μας βοηθούν να διαχωρίσουμε τα διάφορα ρεύματα της τέχνης καθώς και τις ιδιαιτερότητες κάθε σχολής.
Διαφορετική είναι η τεχνοτροπία που συναντάμε στην Αναγέννηση από εκείνη των Ιμπρεσιονιστών, του Κυβισμού ή του Σουρεαλισμού.
Συνήθως τα χαρακτηριστικά της έκφρασης που αφορούν μια συγκεκριμένη περίοδο στη ζωγραφική αφορούν και όλες τις μορφές της τέχνης από την ποίηση μέχρι την αρχιτεκτονική
ή τη μουσική.
Στην περίπτωση που ένας καλλιτέχνης δεν ανήκει σε κάποιο συγκεκριμένο ρεύμα, τότε μιλάμε για προσωπικό «ιδίωμα».

Τεχνική είναι...

…η μέθοδος χρήσης των υλικών για την ολοκλήρωση ενός έργου.
Με διαφορετική τεχνική δουλεύουμε την ακουαρέλα, τα λάδια, τα ακρυλικά ή τα παστέλ.
Η σωστή ακαδημαϊκή γνώση της χρήσης των υλικών, μας δίνει τη δυνατότητα να προχωρήσουμε πιο πέρα, να ερευνήσουμε νέους τρόπους εφαρμογής και έτσι να δημιουργήσουμε την προσωπική μας τεχνική, δηλαδή το προσωπικό ύφος και έκφραση.
Τεχνικές υπάρχουν πολλές ακόμα και για το ίδιο υλικό.
Εκτός από τις κλασσικές, αυτές που παρουσιάζουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι οι μικτές, δηλαδή εκείνες στις οποίες χρησιμοποιούμε 2, 3 ή και περισσότερα υλικά μαζί. Πολλές φορές δε, όσο πιο ασύμβατα θεωρητικά είναι τα υλικά μεταξύ τους, τόσο πιο ενδιαφέροντα τα αποτελέσματα της ματιέρας που δημιουργούν.

Σφομίλι είναι...

...ένας μικρός κύλινδρος από σπογγώδες χαρτί το οποίο στις δύο άκρες του μοιάζει με μολύβι. Το χρησιμοποιούμε για μια ομοιόμορφη εφαρμογή υλικών «σκόνης», όπως το κάρβουνο, τα ξηρά παστέλ, τις κιμωλίες ακόμα και με πολύ μαλακό μολύβι για να γκριζάρουμε και να υποβιβάσουμε τους τόνους.
Στα παστέλ βοηθάει ιδιαίτερα την πρόσμιξη των χρωμάτων με αποτέλεσμα μια απαλή, βελούδινη υφή.
Για να το καθαρίσουμε τρίβουμε τη μύτη πάνω σε ένα κομμάτι γυαλόχαρτο.
Κυκλοφορεί σε διάφορα μεγέθη για λεπτομερή ή πιο πλατειά χρήση.

Ματιέρα είναι...

...η υφή ή τα ίχνη που δημιουργούνται πάνω στη ζωγραφική επιφάνεια. ανάλογα με τη χρήση του υλικού, όπως ακουαρέλα, ακρυλικά, λάδια, παστέλ, κάρβουνα κλπ., καθώς και του μέσου που χρησιμοποιούμε όπως τα πινέλα, οι σπάτουλες, τα σφουγγάρια, τα σφομίλια κ.α
Παραδείγματα:
Η ακουαρέλα δημιουργεί μια διάφανη υφή σε αντίθεση με τα λάδια και τα ακρυλικά που είναι πιο συμπαγή.
Τα λαδοπαστέλ δημιουργούν μια πιο τραχειά ματιέρα σε αντίθεση μα τα ξηρά που δίνουν ένα πιο βελούδινο αποτέλεσμα.
Τα πινέλα αφήνουν ένα διαφορετικό ίχνος από αυτό της σπάτουλας ή εκείνο που αφήνει το σφουγγάρι.
Όταν αναμειγνύουμε 2 ή περισσότερα υλικά μεταξύ τους μπορούμε να δημιουργήσουμε ενδιαφέροντα αποτελέσματα.
Στην αγορά μπορούμε να βρούμε και διάφορα συνδετικά υλικά όπως κόλλες, ρητίνες και άλλα, κυρίως ακρυλικά, με τα οποία μπορούμε να προσδώσουμε μια τρισδιάστατη υφή στο έργο μας.

Μοβ είναι...

... από τη φύση του ένα χρώμα ιδιαίτερα "αντίθετο" αφού προέρχεται από το πιο θερμό και το πιο ψυχρό χρώμα του κύκλου, το κόκκινο και το μοβ.
Εκφράζει αντίθετες έννοιες όπως το αρσενικό και το θηλυκό μαζί, την ύλη και το πνεύμα.
Είναι συνυφασμένο με τις καλές τέχνες, τη μουσική, το χορό και τη φιλοσοφία.
Ταυτόχρονα όμως είναι ένα χρώμα που εκφράζει πένθος, μελαγχολία και κατάθλιψη.

Μπλε είναι....

... το πιο ψυχρό χρώμα του κύκλου. Εκφράζει την απόλυτη ηρεμία και γαλήνη,
είναι το χρώμα της ατμόσφαιρας του ουρανού και της θάλασσας.
Δηλώνει καθαρότητα, αγνότητα και υγεία.
Αντιπροσωπεύει την τάξη, την ειρήνη, την αφοσίωση, την ευαισθησία, το πνεύμα, τη σοφία, αλλά και την παγωνιά, την απομόνωση και τη θλίψη.
Έχει την ιδιότητα να απομακρύνεται από εμάς, όπως εξ' άλλου και όλα τα ψυχρά χρώματα σε αντίθεση με τα θερμά που έχουν την τάση να πλησιάζουν.

Πορτοκαλί είναι...

... ένα θερμό χρώμα που διατηρεί όλες τις ιδιότητες του κόκκινου χωρίς όμως να είναι τόσο επιθετικό και επιβλητικό.
Είναι ένα χρώμα λαμπερό, χαρούμενο και φωτεινό.
Ανήκει στα γήινα χρώματα και το συναντάμε συχνά στα λουλούδια, τα φρούτα, τα λαχανικά
αλλά και στο ζωικό βασίλειο.
Είναι ένα χρώμα που έχει την ιδιότητα να μας φτιάχνει τη διάθεση.

Κίτρινο είναι...

...το χρώμα του φωτός και του ήλιου.
Είναι ιδιαίτερα ενεργητικό και εκφράζει τη δραστηριότητα, την κίνηση και τον πλούτο.
Είναι ανεξάντλητη πηγή χαράς και ζωής.
Το κίτρινο μπορεί να είναι θερμό ή ψυχρό ανάλογα με το περιβάλλον του και τη χροιά του (απόχρωση).
Είναι ένα χρώμα γεμάτο αντιθέσεις αφού εκφράζει ταυτόχρονα την αληθινή αγάπη και το μίσος, τη ζωτική ενέργεια και την αρρώστια, την ευφυία και τη δειλία ή την προκατάληψη.

Κόκκινο είναι...

...είναι το πιο θερμό και δυνατό χρώμα του χρωματικού κύκλου και λόγω της θερμότητας του, έχει την τάση να έρχεται προς εμάς, συχνά με μεγάλη ταχύτητα.
Είναι το χρώμα του αίματος, της ύλης και του απαγορευμένου.
Ενώ είναι ιδιαίτερα αριστοκρατικό χρώμα, είναι ταυτόχρονα και το χρώμα της επανάστασης και της αντίδρασης.
Μας διεγείρει τις αισθήσεις και έχει αποδειχθεί πως το κόκκινο μπορεί να ανεβάσει τους σφυγμούς και τους παλμούς της καρδιάς.

Πράσινο είναι....

...το πιο διαδεδομένο χρώμα στη φύση. Είναι άπειρες οι αποχρώσεις που μπορούμε να συναντήσουμε!
Είναι το χρώμα της αναγέννησης, της ελπίδας, της ισορροπίας, της ασφάλειας και της σταθερότητας.
Συμβολίζει τη νόηση, είναι το χρώμα της σκέψης και της θέλησης.
Ταυτόχρονα είναι και το χρώμα της αποσύνθεσης.
Είναι το χρώμα της μούχλας και συχνά το χρησιμοποιούμε στη ζωγραφική για να αποδώσουμε μια "νεκρική" απόχρωση.

Ένταση του χρώματος είναι....

...ο βαθμός καθαρότητας ενός χρώματος. Όλα τα καθαρά χρώματα όπως το κίτρινο, το πορτοκαλί, το κόκκινο, το μπλε είναι χρώματα υψηλής έντασης. Αντίθετα τα γήινα και τα γκρίζα είναι χρώματα χαμηλής έντασης, χρώματα μουντά.
Όσο λιγότερες αποχρώσεις εμπεριέχει ένα χρώμα τόσο πιο καθαρό είναι.

(έργο της μαθήτριας Γ. Σάββα)

Αξία του χρώματος είναι...

...η φωτεινότητα μιας απόχρωσης (χρώματος) συγκρινόμενη με τη σκάλα του γκρι (διαβάθμιση από το άσπρο μέχρι το μαύρο).
Το κάθε χρώμα έχει τη δικιά του αξία.

(έργο του μαθητή Σ. Μαυρίδη)

Τόνος του χρώματος είναι....

...ο βαθμός φωτεινότητας του ιδίου χρώματος, που προκύπτει από την προσθήκη άσπρου ή μαύρου στο χρώμα.
Ο τόνος ενός χρώματος μπορεί να είναι ανοιχτός, μεσαίος ή σκούρος, με όλες τις ενδιάμεσες διαβαθμίσεις.
Για να δημιουργήσουμε έναν ανοιχτό τόνο, προσθέτουμε στο χρώμα άσπρο. Για να δημιουργήσουμε ένα σκούρο τόνο, προσθέτουμε μαύρο ή το συμπληρωματικό του χρώμα.
Ο σκούρος τόνος είναι και η σκιά.

(έργο του μαθητή Γιάννη Π.)

Στέκα ζωγραφικής είναι...

…ένα μακρύ ξύλινο κοντάρι που χρησιμοποιούν οι ζωγράφοι για να σταθεροποιούν το χέρι τους πάνω στο τελάρο.
Η μία άκρη του, αυτή που ακουμπάει πάνω στον καμβά, είναι συνήθως καλυμμένη με μαλακό πανί ή δέρμα για να μην καταστρέφεται ο μουσαμάς ή το χρώμα.
Η στέκα χρησιμοποιείται συχνά στην αγιογραφία, αλλά και στη ζωγραφική όπου απαιτείτε απόλυτη σταθερότητα.
Βοηθάει ακόμα το χέρι να μην καταπονείται μετά από πολλές ώρες εργασίας.
Μπορείτε να βρείτε έτοιμες στέκες στα καταστήματα ειδών ζωγραφικής, αλλά είναι πολύ εύκολο να φτιάξετε και μόνοι σας αρκεί να τυλίξετε ένα μαλακό πανί γύρω από τη μία άκρη μιας βέργας.

( Η φωτογραφία είναι της Linda Carson)

Γραμμοσκίαση είναι...

…μια από τις τεχνικές που χρησιμοποιούμε για την απόδοση του όγκου, δηλαδή του φωτός και της σκιάς στο σχέδιο.
Συνίσταται σε πυκνές παράλληλες γραμμές με το μολύβι, το κάρβουνο, το πενάκι, το παστέλ, την κιμωλία ή τα χρωματιστά μολύβια.
Το πάχος των γραμμών και η απόσταση μεταξύ τους, δημιουργούν τους διαφορετικούς τόνους στο σχέδιο.
Μια παραλλαγή της παράλληλης γραμμοσκίασης είναι η σταυρωτή. Επιτυγχάνεται όταν οι γραμμές αντί να είναι παράλληλες μεταξύ τους τέμνουν η μία την άλλη.
Τέλος η ελεύθερη γραμμοσκίαση, όταν δηλαδή οι γραμμές πηγαίνουν σε διάφορες κατευθύνσεις, μπορεί να δώσει ένα μεγαλύτερο εικαστικό ενδιαφέρον στο σχέδιο.
Η γραμμοσκίαση σαν τεχνική, είναι ιδανική για τη χαρακτική.

(σχέδιο με μολύβι του μαθητού Σ. Μαυρίδη)

Φόρμα ή Σχήμα είναι...

...μια επιφάνεια γεωμετρική ή ελεύθερη που δημιουργείται από πολλές πινελιές ή κηλίδες μαζί.
Τα πάντα γύρω μας είναι σχήματα. Η γραμμή στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Την έχει εφεύρει ο άνθρωπος για να περιγράψει τη φόρμα.
Μια φόρμα μπορεί να είναι απλή ή περίπλοκη, συγκεκριμένη ή ασαφής, ήπια ή αιχμηρή, αφηρημένη ή περιγραφική.
Όλα τα αντικείμενα, έμψυχα ή άψυχα έχουν φόρμες. Είναι πολύ σημαντική η ανάγνωση, κατανόηση και απόδοση της φόρμας στη ζωγραφική, γιατί είναι αυτή που κυριαρχεί σε όλες τις μορφές της τέχνης.

Κηλίδα ή Σημείο είναι...

...το ίχνος που αφήνει το πινέλο σε μια σχεδόν στιγμιαία επαφή του με την επιφάνεια. Είναι το πιο μικρό στοιχείο και φυσικά το πιο απλό ενός εικαστικού έργου.
Η μορφή της κηλίδας είναι συνήθως κυκλική, μπορεί όμως να πάρει και άλλα σχήματα ανάλογα με τη φορά του πινέλου, το χρόνο παραμονής του στην επιφάνεια ή την πίεση που θα ασκήσει το χέρι μας.
Η δύναμη της κηλίδας παρότι μικρή, είναι σημαντική. Έχει τη δυνατότητα να τραβήξει απόλυτα την προσοχή μας.
Παρατηρήστε στη φύση μια σταγόνα νερού πάνω σ’ ένα φύλο, ένα αστέρι στον ουρανό, έναν κόκκο της άμμου… όλα αυτά είναι σημεία, δηλαδή κηλίδες.

Γραμμή η Πινελιά είναι...

...το ίχνος που αφήνει το πινέλο όταν το «σύρουμε» πάνω στην επιφάνεια.
Μια γραμμή μπορεί να είναι κοντή ή μακριά, λεπτή ή παχιά, κάθετη, οριζόντια, πλάγια, καμπύλη…..
Οι ευθείες γραμμές δηλώνουν αποφασιστικότητα και δυναμισμό. Μια οριζόντια γραμμή εκφράζει ηρεμία και γαλήνη ενώ αντίθετα μια κάθετη ή πλάγια αντίθεση, κίνηση, ανάταση.
Οι καμπύλες εκφράζουν κάτι πιο ευαίσθητο, τρυφερό και συναισθηματικό.
Η αβίαστη κίνηση μιας καμπύλης δηλώνει ελευθερία.
Γραμμή είναι ακόμα και το ίχνος που αφήνει το μολύβι στο χαρτί. Στο σχέδιο χρησιμοποιούμε τις γραμμές για να περιγράψουμε το σχήμα ενός αντικειμένου και για να αποδώσουμε το φως και τη σκιά (γραμμοσκίαση).

Απόχρωση είναι...

…οι διάφορες μορφές που μπορεί να πάρει ένα χρώμα όταν αναμιγνύεται με άλλα.
Έτσι, έχουμε πολλά κόκκινα, πολλά μπλε, πολλά πράσινα, πολλά κίτρινα κ.ο.κ.
Οι αποχρώσεις που μπορεί να προκύψουν από την ανάμιξη των βασικών χρωμάτων είναι χιλιάδες.
Παράδειγμα: αν σε ένα ανοιχτό μπλε (μπλε + άσπρο) προσθέσω λίγο κίτρινο, αυτό γίνεται μπλε – πράσινο. Αν του προσθέσω λίγο κόκκινο θα γίνει μπλε – μοβ.
Πολλές φορές χρησιμοποιούμε τη λέξη απόχρωση αντί για τη λέξη χρώμα.

Σχέδιο είναι...

…. Η πιστή απεικόνιση και περιγραφή ενός αντικειμένου ή μιας ιδέας, με κύριο τρόπο έκφρασης τη γραμμή.
Με την απόδοση του φωτός και της σκιάς (φωτοσκίαση) ένα σχέδιο αποκτά όγκο, δηλαδή πλαστικότητα.
Τα υλικά σχεδίου είναι πολλά με πιο διαδεδομένα το μολύβι, το κάρβουνο και το πενάκι.
Το σχέδιο μπορεί να είναι είτε σπουδή, είτε προετοιμασία για την υλοποίηση ενός έργου, είτε ακόμα και αυτόνομο εικαστικό έργο.
Η τεχνοτροπία και το στυλ ενός σχεδίου, αλλάζουν ανάλογα με τα ρεύματα της τέχνης που επικρατούν κάθε χρονολογική περίοδο.

(σχέδιο με κάρβουνο της μαθήτριας Ρ. Χατζή)

Σκίτσο είναι...

…η γρήγορη απεικόνιση με μολύβι ή με κάποιο άλλο μέσο σχεδίου, ενός αντικειμένου ή μιας ιδέας.
Το αντικείμενο εδώ νοείται με την ευρεία έννοια του όρου.
Το σκίτσο γίνεται εκ του φυσικού και μας βοηθάει να δούμε τον κόσμο γύρω μας με άλλα μάτια.
Στο σκίτσο δε μας ενδιαφέρει τόσο η πιστή περιγραφή, όσο η αίσθηση και η ουσία του μοντέλου είτε αυτό είναι έμψυχο, είτε άψυχο.
Είναι το ιδανικό μέσο για να συλλάβουμε γρήγορα μια κίνηση ή μια σκηνή που εκτυλίσσεται γύρω μας!

Χρώμα είναι...

Το χρώμα είναι ένα φυσικό φαινόμενο που εξαρτάται απόλυτα από το φως. Εάν ρίξουμε μια δέσμη φωτός σ’ ένα πρίσμα θα εμφανιστούν τα 6 χρώματα, τα γνωστά ως χρώματα της Ίριδας.
Είναι το μοβ, το μπλε, το πράσινο, το κίτρινο, το πορτοκαλί, το κόκκινο.
Κάθε χρώμα έχει τη δική του ακτινοβολία και κάθε αντικείμενο (με την ευρεία έννοια) γύρω μας ανάλογα με το υλικό που είναι φτιαγμένο απορροφά από το φως κάποιες ακτινοβολίες και αντανακλά τις υπόλοιπες.
Έτσι, ένα αντικείμενο το βλέπουμε κόκκινο γιατί είναι φτιαγμένο από τέτοιο υλικό που απορροφά όλες τις ακτινοβολίες του ηλιακού φωτός εκτός από το κόκκινο που το αντανακλά και το στέλνει στα μάτια μας.
Το λευκό περιέχει όλα τα χρώματα της Ίριδας μαζί, ενώ η απουσία φωτός (σκοτάδι) εξαφανίζει τα χρώματα. Το μαύρο δηλαδή είναι η απουσία των χρωμάτων.

Τα χρώματα χωρίζονται σε βασικά, συμπληρωματικά (ή δευτερεύοντα) και τριτεύοντα.
Τα βασικά χρώματα είναι αυτά που δεν μπορούν να δημιουργηθούν από άλλα και είναι τρία: το κίτρινο, το κόκκινο, το μπλε.
Τα συμπληρωματικά προκύπτουν από την ανάμειξη των βασικών.
Το κίτρινο με το μπλε δημιουργούν το πράσινο, το κίτρινο με το κόκκινο το πορτοκαλί και το μπλε με το κόκκινο το μοβ.
Τα τριτεύοντα είναι τα χρώματα που δημιουργούνται από την ανάμειξη ενός βασικού και ενός συμπληρωματικού και είναι τα γήινα, δηλαδή οι ώχρες, τα καφέ αλλά και τα γκρίζα.

Έργο τέχνης είναι...

...το αποτέλεσμα της εικαστικής γραφής σε συνδυασμό με τη βιωματική διαδικασία!

(Έργο Ανδρέα Γεωργιάδη)

Εικαστική γραφή είναι...

...ο τρόπος μεταφοράς δηλ. η έκφραση της έννοιας σε εικόνα.

Τα μέσα, τα υλικά και οι τεχνικές που διαθέτει ο καλλιτέχνης είναι πολλά.

Και όπως κάθε γραφή έχει το δικό της αλφάβητο, τους κανόνες και τη γραμματική της!

(Έργο Paul Cezanne)

Ζωγραφική είναι...

...η έννοια της λειτουργίας στο σύνολο της, δηλ. συναίσθημα, σκέψη, βιώματα, δημιουργική διαδικασία, έκφραση και αποτέλεσμα.

Η ζωγραφική είναι ένας τρόπος έκφρασης, μια "γλώσσα" επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων.

Μια γλώσσα διεθνής και διαπολιτισμική.

(Έργο Ν. Λύτρα)